Η Αποτελεσματική Συντήρηση Κλειδί Για Την Κερδοφορία
Η συντήρηση αναγνωρίζεται σήμερα ως παράγων που συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης διαδραματίζοντας θεμελιώδη ρόλο στον έλεγχο του συνολικού κόστους του εξοπλισμού, την ποιότητα, και τους χρόνους παράδοσης των προϊόντων και υπηρεσιών.
Η κατάσταση λειτουργίας και η απόδοση μιας μονάδας παραγωγής συνδέονται άμεσα με την αποτελεσματικότητα της συντήρησης του εξοπλισμού. Στην περίπτωση της προβλεπτικής συντήρησης, ανιχνεύεται η φθορά των ηλεκτρο-μηχανολογικών εγκαταστάσεων και παρακολουθείται κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής των εξαρτημάτων και μηχανημάτων, ώστε να προληφθεί οποιαδήποτε βλάβη κατά την πορεία του χρόνου.
Σε κάθε εργοστάσιο υπάρχει ως στόχος η αύξηση της αποτελεσματικότητας με αντίστοιχη μείωση της συχνότητας, και του κόστους, των επισκευών. Προς την κατεύθυνση αυτή ο έλεγχος με υπερήχους πλεονεκτεί ως μία ταχύτατη μέθοδος διαπίστωσης ανωμαλιών, ακόμη και σε αρχικό στάδιο προ της εμφάνισης βλάβης, δίχως να χρειάζεται αποσυναρμολόγηση ή διακοπή λειτουργίας της υπό εξέταση διάταξης. Εφόσον χρησιμοποιείται ως ένα πρώτο βήμα για την προγνωστική συντήρηση των εγκαταστάσεών σας η τεχνολογία των υπερήχων μπορεί να σας προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τον εντοπισμό κάποιου προβλήματος σε συγκεκριμένο σημείο του εξοπλισμού σας. Ενώ η ανίχνευση διαρροών μέσω υπερήχων είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να προσδιοριστεί το σημείο όπου το εργοστάσιο χάνει ατμό ή πεπιεσμένο αέρα, ενώ η δυνατότητα συλλογής στοιχείων προβλεπτικής συντήρησης είναι εξίσου σημαντική. Αν και η αστοχία ενός εξαρτήματος ή μηχανήματος προκύπτει ξαφνικά, υπάρχει συνήθως μια μακρά περίοδος προοδευτικής υποβάθμισης της απόδοσης πριν από την εκδήλωση ενός ανεξέλεκτου συμβάντος. Καθώς η φθορά του εξαρτήματος επιδεινώνεται, η απόδοσή του μειώνεται, η αποτελεσματικότητα του συστήματος υποβαθμίζεται με απροσδόκητη αύξηση του κόστους παραγωγής. Ως εκ τούτου, δεν αρκεί να αντιμετωπίσετε ένα πρόβλημα αμέσως μόλις εκδηλωθεί, γιατί η λειτουργική απόδοση του συστήματος έχει ήδη πληγεί καιρό πριν.
Υπάρχει σημαντική βιβλιογραφία σχετικά με τα πλεονεκτήματα από τη χρήση υπερήχων σε συνεργασία με άλλες τεχνικές προβλεπτικής συντήρησης για την καταγραφή των τάσεων λειτουργικής συμπεριφοράς. Όπως επίσης υπάρχουν μελέτες περιπτώσεων για επιχειρήσεις που αύξησαν την αποδοτικότητα των εγκαταστάσεών τους με παράλληλη εξοικονόμηση λειτουργικού κόστους μέσω της διαγνωστικής χρήσης υπερήχων, καθώς και για την πληθώρα παραγωγικών δραστηριοτήτων και τύπων εργοστασίων που μπορούν να οφεληθούν αναλόγως.
Ανιχνεύοντας την εκπομπή υπερήχων έχουμε τη δυνατότητα να ‘ακούσουμε’ τι συμβαίνει μέσα σε μια μηχανή και να διαπιστώσουμε ανωμαλίες αθέατες στον οπτικό έλεγχο.
Η απλότητα και η ταχύτητα του ελέγχου με υπερήχους, όπως διεκπεραιώνεται από τον έμπειρο επιθεωρητή, επιτρέπει σε πολλά εργοστάσια την εκτέλεση πολλαπλών διαγνωστικών ελέγχων ανά έτος, για ολόκληρη την υποδομή τους. Ορισμένες εταιρείες περνούν από έλεγχο, το σύνολο των εκατοντάδων ή και χιλιάδων μερών του εξοπλισμού τους, δύο φορές τον χρόνο. Στη συνέχεια, εάν ένα εξάρτημα παρουσιάσει θόρυβο ασύμβατο με την πρότυπη ένδειξη, μπορούν να χρησιμοποιήσουν περαιτέρω δυναμική παρακολούθηση της λειτουργίας προκειμένου να προσδιοριστεί η συγκεκριμένη ανωμαλία.
Η ευχέρεια πολλαπλών ελέγχων ετησίως, για το σύνολο ή το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού, επιτρέπει στους διευθυντές των εργοστασίων την εξαγωγή συμπερασμάτων και την καταγραφή τάσεων ώστε να προβλέπουν με επιτυχία τη φθορά και το τέλος ορίου ζωής κάθε εξαρτήματος, αντί να βασίζονται στην παρακολούθηση της λειτουργικής κατάστασης των μηχανών για να επέμβουν μόλις διαπιστωθεί επικείμενη λήξη ορίου ζωής (καμπύλη p-f).
Επίσης, οι μονάδες μπορούν να μένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε λειτουργία δεδομένου ότι ο έλεγχος με υπερήχους είναι σύντομος, μή παρεμβατικός -δίχως να απαιτεί αποσυναρμολόγηση ή θέση εκτός λειτουργίας. Επιπλέον, η ανάγκη για μεγάλες επισκευές προλαμβάνεται, επιτρέποντας στις εγκαταστάσεις να λειτουργούν παραγωγικά όλον τον χρόνο. Και επειδή η διεύθυνση θα γνωρίζει επακριβώς ποιές μονάδες και τί ανταλλακτικά θα χρειαστούν, και πότε, αποκτάται η δυνατότητα περιορισμού των αποθεμάτων στο ελάχιστο δυνατόν, με αποδέσμευση σημαντικών πόρων σε χρήμα και χώρους αποθήκευσης.
Στη σύγχρονη εποχή η αναγκαιότητα για δομημένες τεχνικές επιθεώρησης, τείνει αυξανόμενη για τα περισσότερα συστήματα, κυρίως όταν πρόκειται για μηχανήματα υψηλής τάσης και ηλεκτρικό εξοπλισμό. Για την τεκμηρίωση σε σταθερή βάση της κατάστασης ηλεκτρικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας, οι τακτικές επιθεωρήσεις και έλεγχοι αποτελούν επιτακτική ανάγκη. Οι πληροφορίες που αντλούνται από τις εκθέσεις των ελέγχων χρησιμεύουν για τον προγραμματισμό κατά προτεραιότητα των εργασιών συντήρησης και αντικατάστασης, ώστε να μειωθούν οι διακοπές, καθώς και το κόστος λειτουργίας. Ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η ασφάλεια, η συνολική παραγωγική ικανότητα, και η αξιοπιστία των μονάδων.
Η συλλογή δεδομένων για τον προσδιορισμό τάσεων αποτελεί ουσιαστικό μέρος της εφαρμογής ενός αποτελεσματικού συστήματος προγνωστικής συντήρησης. Σε διάστημα μερικών ετών, ένας διευθυντής εργοστασίου θα έχει αποκτήσει μια ξεκάθαρη εικόνα για την αναμενόμενη συμπεριφορά του ηλεκτρο-μηχανολογικού εξοπλισμού. Μετά από ορισμένα χρονικά διαστήματα θα είναι πλέον αναμενόμενο ότι σε ορισμένα σημεία θα προκύψουν οξυδώσεις, ή κάποιο ζημιογόνο συμβάν, έτσι ώστε οι επισκευές να γίνουν έγκαιρα προλαμβάνοντας καταστάσεις εκτός ελέγχου.
Τι Είναι οι Υπέρηχοι
Τεχνικά ως υπέρηχοι χαρακτηρίζονται ήχοι που δεν μπορούν να ακουστούν από το ανθρώπινο αυτί, δηλαδή ήχοι συχνότητας άνω των 20.000 κύκλων ανά δευτερόλεπτο (20 kHz). Οι υπέρηχοι έχουν μια σειρά από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που χρησιμεύουν σε βιομηχανικές εφαρμογές.
Οι υπέρηχοι μπορούν να μετρηθούν με μεγάλη ακρίβεια. Διαφορές στην ένταση, καθώς τα ηχητικά κύματα ταξιδεύουν διαμέσου κάποιου υλικού ή ενός σώματος, μπορούν να ποσοτικοποιηθούν και να αποτελέσουν πηγή πολύτιμων στοιχείων. Διάφορα φαινόμενα που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργία και την ποιότητα μηχανημάτων και συστημάτων είναι δυνατόν να προσδιοριστούν με σαφήνεια συχνά δίχως διακοπή της λειτουργίας τους.
Οι ήχοι υψηλής συχνότητας έχουν επίσης μεγαλύτερη κατευθυντικότητα από άλλους με χαμηλότερη συχνότητα. Πράγμα που σημαίνει ότι η πηγή τους μπορεί να εντοπιστεί με μεγαλύτερη ακρίβεια ακόμη και ανάμεσα σε άλλους θορύβους.
Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα του ελέγχου με υπερήχους είναι ότι προσφέρεται για πλήθος τεχνικών ανωμαλιών που εκδηλώνονται με την παραγωγή υπερήχων. Διαρροές, κόπωση υλικών, ηλεκτρικές εκκενώσεις, σπηλαίωση (σχηματισμός θυλάκων ή φυσσαλίδων ατμού σε ένα ρεόν υγρό), στροβιλισμοί στη ροή υγρών ή αερίων, εκπέμπουν υπερήχους οι οποίοι μπορούν να ανιχνευθούν και να μετρηθούν.
Πώς Λειτουργεί ο Έλεγχος με Υπερήχους
Ο έλεγχος με υπερήχους είναι μια πολύ αξιόπιστη, ευέλικτη και ταχύτατη μέθοδος επιθεώρησης για ανίχνευση ανωμαλιών, με στόχο την πρόληψη βλαβών και καταστροφικών συμβάντων, και μπορεί να επιτευχθεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους κατά περίπτωση.
Τα περισσότερα προβλήματα που συμβαίνουν σε μηχανήματα και ηλεκτρικό εξοπλισμό παράγουν ήχο και δόνηση σε υπερηχητικές συχνότητες (άνω των 20kHz) που δεν μπορούν να ανιχνευθούν από το ανθρώπινο αυτί. Αυτές οι υπερηχητικές συχνότητες που εκπέμπονται από ελαττωματικές μηχανικές ή ηλεκτρικές διατάξεις ανιχνεύονται με συσκευές υπερήχων οι οποίες χρησιμοποιούνται κατά τους ελέγχους. Η μέθοδος αυτή επιτρέπει στον ειδικευμένο ελεκτή να ανιχνεύσει σφάλματα ή ανωμαλίες σε ηλεκτρο-μηχανολογικό εξοπλισμό υψηλής τάσης, που δεν μπορούν να προσδιοριστούν είτε με την τεχνολογία ανάλυσης δονήσεων ή με την υπέρυθρη θερμογραφία.
Η συσκευή ελέγχου υπερήχων ανιχνεύει ήχους υψηλής συχνότητας που παράγονται κυρίως από ανώμαλες μηχανικές φορτίσεις, διαρροές και ηλεκτρικές εκκενώσεις. Οι υψηλές αυτές συχνότητες μετατρέπονται από τον υπερετερόδυνο δέκτη σε ηλεκτρονικά σήματα χαμηλής συχνότητας εντός του ακουστικού φάσματος, έτσι ώστε ο ελεκτής να μπορεί να ακούει τους ήχους αυτούς μέσω ακουστικών ενώ ταυτόχρονα να βλέπει την απεικόνησή τους σε θόνη.
Ο εντοπισμός διαρροών μέσω υπερήχων έχει πλέον καθιερωθεί σε συστήματα υπό πίεση ανεξάρτητα από το είδος του αερίου που χρησιμοποιείται, με ιδιαίτερη έμφαση όπου υπάρχουν αέρια σε συνθήκες κορεσμού, μεγάλη ποικιλία αερίων, αεροφυλάκια και αντλίες κενού.
Ο έλεγχος μέσω υπερήχων μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση των προβλημάτων στροβιλισμού ροής σε συστήματα ισχύος, νερού ή ατμού, προκειμένου να αντικατασταθεί το υπεύθυνο εξάρτημα ή να μελετηθεί η επανασχεδίαση του συστήματος.
Όπως, σε συνδυασμό με την υπέρυθρη θερμογραφία μπορεί να εφασμοστεί σε συστήματα υψηλής τάσης για την ανίχνευση ηλεκτρικών εκκενώσεων λόγω ιονισμού του αέρα, ελαττωματικών συνδέσεων, φθαρμένων επαφών, ή υπερφόρτωσης.
Πάντα κατά τρόπο που να μην διαταράσσει την παραγωγική δραστηριότητα, με τον εξοπλισμό σε κανονική λειτουργία.
Η ανίχνευση εστιών δυσλειτουργίας με τη βοήθεια υπερήχων αναγνωρίζεται πλέον ως μια προτεραιότητα στρατηγικής σημασίας. Σας προσφέρει τη δυνατότητα περιστολής του κόστους λειτουργίας και αύξησης της κερδοφορίας με την αποφυγή απροσδόκητων και συχνά ιδιαίτερα δαπανηρών διακοπών της παραγωγής, την εξοικονόμηση πόρων με την εφαρμογή προγραμμάτων προγνωστικής συντήρησης, ακόμη και με την πληρωμή χαμηλότερων ασφαλίστρων για την προστασία της περιουσίας της επιχείρησης, προβάλλοντας ένα ‘καλοσυντηρημένο’ και ‘νοικοκυρεμένο’ εργοστάσιο.
Η τεχνολογία υπερήχων παρέχει τις πλέον ακριβείς και οικονομικά αποδοτικές λύσεις στους ακόλουθους τομείς:
Όπως και με τον θερμογραφικό έλεγχο, η επιτυχία του έλεγχου με υπερήχους δεν εξαρτάται από την ακρόαση και την καταγραφή των ενδείξεων, αλλά από την ερμηνεία τους, από τον τεχνικό ελέγχου υπερήχων με τα κατάλληλα προσόντα και κυρίως με την πολυετή και εκτεταμένη πείρα.
Υπάρχουν κατασκευαστές εξοπλισμού υπερήχων που ουσιαστικά εννοούν ότι “ο καθένας μπορεί να το κάνει”, προτρέποντας διευθυντές εργοστασίων να εξοικειωθούν με τους διάφορους ήχους, φυσικά, μετά την αγορά του εξοπλισμού τους.
Αρκεί μόνο μια λανθασμένη θετική απόφαση για να σταματήσετε την παραγωγή, προκειμένου το ‘ελαττωματικό’ κομμάτι του εξοπλισμού να αντικατασταθεί ή να επισκευαστεί, μόνο και μόνο για να διαπιστώσετε με πικρία σας, ότι δεν ήσασταν και τόσο τυχερός αυτή τη φορά. Πάντως, για να είμαστε δίκαιοι, ας δεχθούμε την υπόθεση ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί και σε έναν έμπειρο επιθεωρητή υπερήχων (σε καμία περίπτωση!). Μόνο που τότε η ευθύνη θα ήταν δική του (και με απαίτηση αποζημίωσης από πλευράς σας). Και όχι δική σας, σκεφτείτε το.
Συμπεράσματα
Η συντήρηση σήμερα αναγνωρίζεται ως ένας παράγοντας που, συμβάλλει στην κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στον έλεγχο του συνολικού κόστους του εξοπλισμού, στην ποιότητα και τους χρόνους παράδοσης των προϊόντων και υπηρεσιών.
Δίχως αμφισβήτηση πλέον, προκειμένου να διατηρείται η ομαλή λειτουργία και η αποτελεσματικότητα σε υψηλά επίπεδα απαιτείται η λήψη μέτρων πριν προκύψει κάποιο πρόβλημα ή μια μηχανική βλάβη. Με την υιοθέτηση αρχών και μεθόδων προγνωστικής συντήρησης και με την εκμετάλλευση των κατάλληλων τεχνικών ελέγχου, τα εργοστάσια έχουν την ευκαιρία να μεγιστοποιήσουν τις δυνατότητές τους και να ελαχιστοποιήσουν τα έξοδα συντήρησης.
Η επιθεώρηση με υπερήχους είναι ένα θετικό πρώτο βήμα.
